Wyszukiwanie informacji

Lekcja 4

Temat: Wyszukiwanie informacji.

 

1. Systemy wyszukiwania informacji.

Systemy wyszukiwania informacji (SWI) – systemy informacyjne, których głównym zadaniem jest optymalizacja indeksowania zbioru termów w celu jak najszybszego i najbardziej trafnego (relatywnego) udzielenia odpowiedzi na zadane pytanie. Jest to również dziedzina nauk informatycznych (przedmiot akademicki) traktująca o tych systemach, badająca głównie efektywność systemów wyszukiwania informacji
Celem systemu wyszukiwania informacji jest dostarczenie użytkownikowi poszukiwanej przez niego informacji. Użytkownik, który ma szereg pytań, powinien na nie otrzymać odpowiedź w jak najkrótszym czasie.

Efektywne korzystanie z wyszukiwarek internetowych jest obecnie podstawową umiejętnością w pracy tłumacza. Mimo iż aplikacji tego typu jest wiele, to rzeczywiście liczy się tylko kilka tego typu usług, wśród których prym wiedzie wyszukiwarka Google.
Wchodząc na stronę www.google.pl trudno zauważyć, że ma się do czynienia z zaawansowanym systemem wyszukiwawczym. Dlatego wielu użytkowników nie wie o wszystkich możliwościach, jakie oferuje to narzędzie. W tej części rozdziału opisane są zaawansowane i mniej znane funkcje wyszukiwarki Google, takie jak np. tzw. wyszukiwanie wyrażeń czy zawężanie wyników wyszukiwania.

2. Wyszukiwanie wyrażeń.

Aby znaleźć w internecie strony i dokumenty zawierające określone słowo lub słowa, wystarczy je wpisać w polu wyszukiwania wyszukiwarki. Jest to najprostsza i najczęściej stosowana technika wyszukiwania informacji, która dzięki zaawansowanym algorytmom wyszukiwawczym bardzo często jest również wystarczająca.
Jeśli jednak poszukiwaną frazę ujmie się w cudzysłów, wyszukiwarka znajdzie tylko takie strony, na których występuje podane wyrażenie w takiej postaci, w jakiej zostało wpisane. Jeśli więc zostanie wpisana fraza „programy wspomagające tłumaczenie”, w wyniku zostaną zwrócone strony zawierające właśnie te słowa w podanej kolejności.

3. Operatory wyszukiwania.

Operatory wyszukiwania to pojedyncze znaki lub słowa kluczowe pozwalające sprecyzować sposób działania wyszukiwarki. Za ich pomocą można na przykład ograniczyć wyszukiwanie tylko do wybranej witryny albo wykluczyć z wyników wyszukiwania strony zawierające określone słowo. Poniżej znajduje się opis niektórych najbardziej przydatnych operatorów wyszukiwarki Google.

4. Precyzowanie wyników wyszukiwania.

Wyszukiwarka Google obsługuje kilka operatorów i słów kluczowych służących do zawężania wyników wyszukiwania. Poniżej znajduje się ich lista wraz opisami:

• Operator + — zawęża wyszukiwanie do stron zawierających podane słowo w dokładnie takiej formie, w jakiej zostało wpisane. Jeśli np. zostanie wpisana fraza +tłumaczenia, wyszukiwarka nie zwróci w wynikach stron z wyrazami tłumaczenie, tłumaczeń itd.
• Operator - (łącznik) — wyklucza z wyników wyszukiwania strony zawierające określone słowo. Aby np. znaleźć informacje na temat programów komputerowych, można wpisać frazę program -tv. W ten sposób z wyników wyszukiwania zostaną wykluczone strony z programem telewizyjnym. Operator ten można także stosować w połączeniu ze słowami kluczowymi. Jeśli np. wpisze się frazę program tv filetype:pdf, wyszukiwarka wykluczy z wyników dodatkowo dokumenty w formacie PDF.
• Przedziały — określa przedział liczb, które mogą występować na stronach wyników wyszukiwania. Za pomocą tej opcji można np. znaleźć strony z ofertami słowników w wybranym zakresie cenowym, np. dla frazy słowniki pln 30..40 zostaną zwrócone strony, na których znajdują się oferty sprzedaży słowników w zakresie cenowym od 30 do 40 złotych.
• Operator OR — pozwala znaleźć strony zawierające jedno z dwóch słów, ale nie oba. Jeśli np. wpisana zostanie fraza krowa OR kurczak, wyszukiwarka znajdzie strony zawierające słowo „krowa” lub „kurczak”, ale nie oba na raz. Uwaga: operator musi być napisany wielkimi literami.
• Słowo kluczowe site — pozwala przeszukać określoną witrynę lub witryny należące do określonej domeny. Np. fraza site:www.bt4.pl arkusze stylów spowoduje znalezienie w witrynie www.bt4.pl wszystkich wystąpień frazy „arkusze stylów” i jej różnych odmian. Wyszukiwanie można także zawężyć do wybranej strony, np. site:www.beautifulcode.pl/tlumaczenia/CSS1/index.php arkusze stylów lub rozszerzyć na całą domenę. Np. fraza site:pl arkusze stylów spowoduje przeszukanie wszystkich stron należących do domeny pl.
• Słowa kluczowe intext i allintext — służą do znajdowania słów w tekście głównym stron internetowych, np. intext:tłumaczenia. Słowo kluczowe allintext jest wersją słowa intext pozwalającą na wyszukiwanie wyrażeń, np. allintext:tłumaczenia przysięgłe. W istocie te dwa słowa kluczowe można by było zredukować do jednego, ponieważ za pomocą słowa intext można zawsze uzyskać taki sam efekt, jak za pomocą słowa allintext, używając cudzysłowu, np. intext:"tłumaczenia przysięgłe".
• Słowa kluczowe intitle i allintitle — służą do wyszukiwania fraz w tytułach stron. Np. intitle:tłumaczenia. Słowo allintitle jest wersją do wyszukiwania wyrażeń, podobnie jak słowo kluczowe allintext.
• Słowa kluczowe inurl i allinurl — służą do wyszukiwania fraz w adresach URL stron internetowych, np. inurl:tłumaczenia. Słowo kluczowe allinurl jest wersją do wyszukiwania wyrażeń.
• Słowo kluczowe link — służy do znajdowania stron zawierających łącza do wybranej strony, np. link:www.ikla.uw.edu.pl.
• Słowo kluczowe related — służy do znajdowania stron zbliżonych tematycznie do podanej strony, np. related:www.ikla.uw.edu.pl.
• Słowo kluczowe filetype — pozwala wyszukiwać tylko pliki o określonym rozszerzeniu, np. filetype:pdf terminologia.
• Słowo kluczowe define — znajduje definicję podanego terminu, np. define:voice coil motor.

Z wielu opisanych powyżej operatorów i słów kluczowych można również skorzystać poprzez użycie dodatkowych narzędzi, do których przechodzi się klikając odnośnik Więcej narzędzi na stronie wyszukiwarki. To jednak wymaga przejścia do nowej strony i skonfigurowania ustawień w formularzu. Znajomość operatorów i słów kluczowych wyszukiwania pozwala efektywnie z nich korzystać bezpośrednio na stronie głównej.